„Ktokolwiek ma się topić, nigdy nie umrze”. Oglądając historię starożytnego Gallipoli w wielokrotnie nagradzanym filmie dokumentalnym Kostasa Vretakosa „Warstwa zniszczenia” (1980), nie sposób nie współczuć miastu, które na swojej kamiennej skórze doświadczyło wszystkich nieszczęść, jakie człowiek i natura mogą spiętrzyć.
Podążając za Historią starożytnego Gallipoli w wielokrotnie nagradzanym filmie dokumentalnym Kostasa Vretakosa „Warstwa zniszczenia” (1980) nie sposób nie współczuć miastu, które na swojej kamiennej skórze doświadczyło wszelkich nieszczęść, jakie człowiek i natura mogą na siebie sprowadzić.
Zostało splądrowane przez Galatów w 279 r. p.n.e., odbudowane, ale w następnym stuleciu ponownie podpalone, a w końcu zasypane przez ziemię i kamienie, które spływały z okolicznych gór. W XX wieku został zlokalizowany przez archeologów, ale zanim zakończono prace wykopaliskowe, Gallipoli zostało na stałe zatopione w wodach sztucznego jeziora Mornos, które ma dostarczać wodę do Aten.
Dokument archeologiczny wykracza poza zwykły zapis badań i wykopalisk. Jest to kompletne dzieło sztuki, które stara się przekazać widzom odkrycia archeologów w kontekście okoliczności i otaczającej atmosfery każdej epoki. W lepszych filmach dokumentalnych tego gatunku zabytki minionych społeczeństw opowiadają swoje historie wzbogacone o szczegóły naukowe, polityczne, społeczne i antropologiczne, które przekształcają film w dzieło sztuki wykraczające poza czas i miejsce, by podkreślić uniwersalność człowieka.
10 maja 2022 r. w Greckim Archiwum Filmowym rozpocznie się 11. Międzynarodowy Festiwal Filmów Archeologicznych — AGON, jedna z najdłużej działających i najważniejszych instytucji zajmujących się dokumentalnym filmem archeologicznym na poziomie międzynarodowym. Organizatorami festiwalu są wielokrotnie nagradzana reżyserka Memis Spyratu, przewodnicząca Festiwalu Filmów Archeologicznych AGON, oraz Dimitris Komninos, dyrektor artystyczny organizacji non-profit „Odyssey Cultural Events”.
Przez sześć dni (do 16 maja 2022 r.) miłośnicy archeologicznych filmów dokumentalnych będą mieli okazję obejrzeć 58 najciekawszych greckich i międzynarodowych produkcji, obejmujących starożytność, średniowiecze, archeologię przemysłową, sztukę ludową i tradycję. Według Komitetu Kwalifikacyjnego wybór ostatecznych uczestników był niezwykle trudny, ponieważ na konkurs nadesłano ponad 1400 zgłoszeń z ponad stu krajów.
Rekordowa liczba nominacji to niewielki dowód na znaczenie i prestiż instytucji, która powstała w 1995 r. jako osobista inicjatywa trzech kobiet. Memi Spyratu uznała za kwestię narodową ustanowienie w kraju festiwalu filmów archeologicznych, które są w istocie splecione z pojęciem archeologii. Inspiracja tego momentu (który był w zasadzie odpowiedzią na uporczywe pytania uczestników podobnych międzynarodowych spotkań o, to kiedy będą mogli zgłosić swoje filmy na grecki festiwal) znalazła cenną pomoc u dziennikarki gazety „Ta Nea” Leny Savidis i archeolog Anny Lambraki, redaktorki czasopisma „Archaeology and Arts”. W ciągu kilku miesięcy zorganizowano Pierwsze Międzynarodowe Spotkania Śródziemnomorskich Filmów Archeologicznych — AGON, które przekształciły się w dzisiejszy, bardzo lubiany festiwal.
Temat przewodni tegorocznego festiwalu brzmi „Wspólnota ekumeniczna”. Organizatorzy czerpią inspirację z wizji uniwersalnego państwa opartego na wolności, równości i sprawiedliwości. W wirze pozornie niekończącej się pandemii i w echu wojny, która przeczy wszystkim tym wartościom, oczekiwanie takich społeczeństw wydaje się niemal utopijne, ale partnerzy festiwalu pozostają optymistami. Nawet jeśli obecne pokolenie nie doczeka się realizacji tej wizji, jest ona możliwa dla ludzi przyszłości, członków uniwersalnego „My”, dla którego pracują uczestnicy AGON-u.
Tegoroczny festiwal postanowił uczcić pamięć wielkiego greckiego kompozytora Mikisa Theodorakisa. Poprzez swoją pracę i ogólne podejście do życia Theodorakis stworzył wizję „uniwersalnej wspólnoty”, a na pytanie o sens i istotę badań archeologicznych odpowiedział w prosty i bezpretensjonalny sposób: „Człowiek jest długiem”. W tym samym czasie nagrodę za całokształt twórczości filmowej otrzyma inny Grek, który w genialny sposób wyraża uniwersalność humanizmu: wielokrotnie nagradzany reżyser Costas Gavras.
11. Międzynarodowy Festiwal Filmów Archeologicznych AGON organizowany jest we współpracy z Greckim Archiwum Filmowym i Grecką Sekcją Międzynarodowej Rady Muzeów (ICOM). Patronat nad nim objęli: Pełnomocnik Prezydenta Republiki Katerina Sakelaropulu oraz Pełnomocnik Prezydenta Republiki Cypryjskiej Nikos Anastasiades, a wspierają go Ministerstwo Kultury, E.O.T., Region Attyka i władze miasta Aten.
Informacje
Międzynarodowy Festiwal AGON| www.agonfestival.com
info@agonfestival.com | 210 3312990
Greckie Archiwum Filmowe | 210 3609695
11ο Διεθνές Φεστιβάλ Αρχαιολογικής Ταινίας- ΑΓΩΝ (news247.gr)
